Wedle badań, w dowolnym momencie na świecie jest aktywnych od 20 do 50 wulkanów, które aktualnie emitują gorącą lawę w atmosferze. Badacze gromadzą informacje o aktywności wulkanicznej z całej naszej zapisanej historii, dokumentując nawet 560 miejsc na świecie, gdzie miały miejsce erupcje. Co więcej, naukowcy szacują, że w ciągu ostatnich dziesięciu tysięcy lat, liczba tych miejsc mogła wynosić nawet 1500! Niemniej, pomimo tak szerokiej skali zjawiska, nie każdy posiada pełne zrozumienie mechanizmu działania tych potężnych sił natury oraz tego, czego możemy się po nich spodziewać.
Podstawowo rzecz ujmując, wulkany to otwory w skorupie Ziemi, przez które uwalnia się na powierzchnię planetę lawa, stałe części (znane jako materiał piroklastyczny), jak również gazy. Ta definicja bywa jednak krytykowana przez wielu specjalistów jako niewystarczająca, ponieważ nie uwzględnia wszystkich geologicznych aspektów aktywności wulkanicznej. Istotnie, takie zjawiska mogą przejawiać się poprzez pojedyncze lub multiple szczeliny czy kominy.
Ważne jest również zrozumienie różnicy pomiędzy pojęciami lawa i magma, które choć są do siebie zbliżone, nie powinny być używane zamiennie. Magma to gorąca substancja składająca się ze stopionych skał krzemiennych zmieszanych z wodą i gazami. Kiedy jednak ta masa trafia na powierzchnię Ziemi przez wulkan, staje się lawą. Istotne jest, że po tym procesie jest ona uboższa – nie zawiera już składników lotnych.