Wiosenne powroty Ciconia ciconia – kiedy obserwować przylot bocianów do Polski?

Wielu z nas z oczekiwaniem wypatruje narodowego symbolu nadchodzącej wiosny – bociana (Ciconia ciconia). Jest to moment, który niezmiennie budzi emocje, choć precyzyjne określenie daty jego pojawienia się na polskim niebie jest utrudnione przez zróżnicowane warunki pogodowe. Istnieją przypadki, gdy bociany decydują się na powrót już na początku marca, lecz dominująca większość z nich gniazda obsadza znacznie później.

Pod koniec sierpnia i na początku września każdego roku, bociany organizują tak zwane „sejmiki”, które pozwala im na wspólne polowanie i migrację do ciepłych krajów. Afrykańskie państwa takie jak Egipt, Sudan, Nigeria, Czad oraz Republika Południowej Afryki są miejscem ich zimowania. Stąd też ruszają w drogę powrotną na przełomie stycznia i lutego, aby powrócić do Polski z pierwszymi promieniami wiosennego słońca. Co roku, około 45–50 tysięcy par tych wyjątkowych ptaków, stanowiących symbol polskiej wsi, wraca do naszego kraju.

Ciekawostką jest fakt, że niektóre bociany, obserwowane na polskim terenie już na początku marca, to zazwyczaj ptaki, które przebywały u nas przez całą zimę pod opieką człowieka. Generalnie natomiast, przylot bocianów do Polski rozpoczyna się pod koniec marca i najczęściej trwa do początku kwietnia. Samce są tymi, które jako pierwsze docierają do gniazda, oznaczając swoją obecność charakterystycznym klekotaniem. Samice pojawiają się kilka dni później, co jest spowodowane faktem, że bociany często zimują oddzielnie.

Bociany rozpoczynają migrację z Afryki między styczniem a lutym. Mają przed sobą trudną podróż o długości około 10 tysięcy kilometrów. Przedwczesny przylot grozi brakiem pokarmu, zaś spóźnienie może oznaczać utratę partnera oraz gniazda na rzecz innych ptaków. Trasa ich lotu zazwyczaj prowadzi przez cieśninę Bosfor, Turcję, wschodnie wybrzeże Morza Śródziemnego oraz dolinę Nilu. Niektóre osobniki decydują się jednak na skrócenie drogi poprzez przelot nad Zatoką Sueską.